Inna Galicja to bardzo nietypowa książka o tożsamościach narodowych, zderzających się ze soba w Galizji w dziewiętnastym wieku. Arcfybogaty materiał źródłowy, czerpany z trzch kultur (literatura piękna, ulotki propagandowe, publicystyka prasowa, relacje z podóży, korespondencje prytwatne, itd.) pozwolił autorce podejść do wielokulturowości tego regionu w sposób otwarty i całkowicie nowatorski. Autorka ma rzadki dar uwzględniania jednocześnie różnych punktów widzenia, wchodzenia w racje innych i konsekwentnie unika jednoznacznych wywodów. Bez uniesienia wobec mitów, z którymi siłą rzeczy spotykamy się wszędzie, autorka maluje nam skomplikowany świat złożony z przedziwnych biografii zachowując zdrowy dystans i trzeźwy umiar. Otrzymaliśmy więc książkę bez wyklinania, bez mesjanicznej pychy, po prostu odpowiadająca powołaniu badadcza... Nieraz autorka zbliża nam racje tych, których polska tradycja określała jako "prwodyrów" lub "zdrajców", pokazując z jakich zawiedzionych nadziei lub niespoełnionych marzeń biorą się ich zachowania. Tu skromni lub mało znani bohaterowie (może świadomie eliminowani z pamięci narodowej przez tożsamościową poprawność) nabierają zupełnie rewelacyjnego wymiaru... Nie znam wielu książek tak zmuszających do myślenia.

Tematem książki jest walka o dostęp do oświaty na poziomie podstawowym i średnim, prowadzona przez posłów ukraińskich w galicyjskim Sejmie Krajowym, rozpatrywana jako zjawisko polityczne, charakterystyczne dla epoki kształtowania się nacjonalizmów. Nacjonalizm uznawał zasadnicze znaczenie edukacji w procesie tworzenia nowoczesnego człowieka ... . A szkoła, powiedział GeUner, musi być narodowa czytamy w eseju Romana Szporiuka, analizującym pogląd Ernesta Gellnera na dzieje ruchów narodowych monarchii Habsburgów . Edukacja na progu nowoczesności zasadzała się na wyborze języka, ale język był nie tylko instrumentem podawania wiedzy, lecz sam stanowił o kulturze narodu. Jako medium nacjonalizmu decydował o kierunkach tożsamości Rusinów Ukraińców i pobudzał samoidentyfikację, a jako instrument wychowania publicznego formował ukraińską elitę narodową. Osią analizy jest rola języka wykładowego w szkołach w procesie kształtowania się identyfikacji kulturowej Rusinów, znajdujących się na etapie przekształcania w narodowość nowoczesną. Rozbudowując kryteria Miroslava Hrocha, można przyjąć niemal równoległe występowanie w badanym okresie dwóch faz powstawania nowoczesnego narodu . Liderzy ruchu ukraińskiego, przez rozwój szkolnictwa opartego na języku ojczystym, uświadamiali szerokim rzeszom swoich współplemieńców wspólnotę kulturową, a jednocześnie widać w ich działaniach zamiar kompleksowego objęcia językiem ukraińskim terytorium, które uważano za dziedzictwo Rusi średniowiecznej. Cele polityczne osiągano za pomocą legislacji w sejmie i parlamencie wiedeńskim, poprzez uchwały samorządów lokalnych i wpływy w instytucjach oświatowych. Masowość ruchu ukraińskiego miała gwarantować szkoła publiczna, zakładana z mocy prawa we wszystkich skupiskach ludności ukraińskiej na wschodzie kraju. Nie przeszkadzał w tym nieukończony proces ujednolicania form językowych. Realizacja tych celów napotkała natomiast przeciwdziałania ze strony ruchu polskiego o podobnych dążeniach, z pretensjami do tego samego terytorium, lecz lepiej zorganizowanego i dysponującego w pełni skodyfikowanym językiem, akceptowanym przez wszystkie środowiska polskie zaangażowane politycznie.